Wat is Sensorische Informatieverwerking (SI)?

De hele dag door ontvangen en verwerken we waarnemingen van diverse zintuigen tegelijkertijd. Zo weten we steeds wat er in ons lichaam en in de omgeving gebeurt en kunnen we daar adequaat op reageren. Zo rijden we bijvoorbeeld bij een groen stoplicht door, kunnen we over een plas heen springen en blijven staan bij de landing of trekken we ons terug als we moe zijn. Sensorische Informatieverwerking is dus het kunnen opnemen, selecteren en integreren van informatie die via de zintuigen wordt geregistreerd.

Het speelt daardoor een essentiële rol in de sensomotorische en sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Wanneer Sensorische Informatieverwerking anders verloopt, kunnen ontstaan dus heel uiteenlopende problemen. Kinderen worden door bepaalde zintuiglijke prikkels opvallend druk of reageren fel en emotioneel op prikkels die wij nauwelijks waarnemen. Ook het tegengestelde is mogelijk. Kinderen voelen prikkels nauwelijks en hebben in vergelijking met andere kinderen meer prikkels nodig om adequaat te kunnen reageren en functioneren. Kinderen reageren dus anders op hun omgeving en anderen kunnen dit gedrag als vreemd of onaangepast ervaren.

Omdat er dikwijls geen duidelijke fysieke oorzaken zijn, worden problemen in de Sensorische Informatie verwerking niet altijd herkend terwijl ze de ontwikkeling van het kind in al zijn facetten kunnen beïnvloeden.

Problemen in de Sensorische Informatieverwerking komen in allerlei gradaties voor, van heel licht tot zwaar en zijn per kind verschillend. Ook kunnen deze problemen voorkomen naast bv. ADHD, ASS of spraak/taal problemen maar dit hoeft niet.

Modulatieproblemen:

Kinderen met modulatieproblemen ervaren bepaalde prikkels als sterker of juist als minder sterk. Het gevolg is dat het kind te heftig reageert of juist nauwelijks reageert.

Voorbeeld 1: Thomas is 9 jaar en altijd bij leuke activiteiten zoals Sinterklaasviering, schoolfeestjes, de corso of de jaarmarkt hebben de leerkrachten en de ouders van Thomas te maken met zijn driftbuien en is hij “onhandelbaar”. Thomas blijkt geluidsprikkels erg heftig waar te nemen waardoor hij het gevoel heeft uit elkaar te barsten waardoor situaties escaleren. Bij een gewone doordeweekse dag in de klas betekent dit dat Thomas heel veel moeite heeft zich op zijn werk te concentreren waardoor zijn resultaten verslechteren.

Voorbeeld 2: Rens is 6 jaar en iedere keer is het douchen en haren wassen een hele onderneming. Hij wordt heel boos en verdrietig en het resulteert altijd in ruzie en chaos. Zijn ouders zien er daarom altijd erg tegen op en begrijpen niet dat het zo moeilijk moet gaan.

Discriminatieproblemen:

De verschillende prikkels waar we mee te maken krijgen spreken allemaal andere zintuigen aan die vervolgens samenwerken om ons adequaat te laten reageren. Kinderen met discriminatieproblemen kunnen de prikkels moeilijk van elkaar onderscheiden.

Voorbeeld: De moeder van Rens roept vanuit de keuken dat hij de tv moet uitzetten. Rens hoort de stem van zijn moeder net zo hard als het geluid van de tv, als de tikkende klok en de voorbij rijdende auto's. Rens herkent de stem van zijn moeder daarom niet als de belangrijkste prikkel en blijft verder tv kijken. Dit ondanks goed werkende oren en de wil om te luisteren.

Sensomotorische problemen:

Sensomotorisch is het samenspel van onze zintuigen en beweging. Bij sensomotorische problemen hebben kinderen moeite om bewegingen goed te organiseren, te plannen en uit te voeren. Deze kinderen zijn vaak “onhandig” en/of bewegen zich houterig.

Voorbeeld: Roos is 5  en botst vaak tegen materialen en andere kinderen aan en struikelt vaak zonder zich goed op te vangen. Hierdoor zit ze meestal onder de blauwe plekken. Bovendien zien haar bewegingen er vaak onhandig, houterig en niet vloeiend uit. De informatie uit haar zintuigen (o.a. zien van de omgeving en het evenwichtsorgaan en dieptegevoel dat  informeert over waar ze zich in de ruimte bevindt en wat haar lichaam precies doet) wordt niet goed verwerkt. Hierdoor lukt het haar niet de activiteit goed en doelgericht uit te voeren.